Help, de formatie! Het vormgeven van de juiste formatie: 4 tips voor schoolleiders

Ik zit in de ruimte waar ik een training geef aan een team schoolleiders. We hebben weer een vol en waardevol programma voor de dag. Voordat we echt met de inhoud van start gaan, hebben we de gewoonte om te starten met een check-in. Bij de check-in vragen we wat de leiders op dit moment bezighoudt. En ja, we kunnen er niet omheen: de formatie.

We merken dat het een terugkerend thema is wat best veel headspace inneemt bij schoolleiders rond deze tijd van het jaar. Als schoolleider sta je voor de uitdaging om de juiste formatie samen te stellen voor het volgende schooljaar en dat kan in tijden van arbeidstekort een uitdagende opgave zijn. Het vormen van een gebalanceerd en effectief team is essentieel voor het bieden van kwalitatief onderwijs en het stimuleren van de groei van leerlingen.

Daarom kiezen we ervoor, in afstemming met de schoolleiders, om het eerste deel van het programma in te korten en in de vrijgekomen tijd tips uit te wisselen voor het rond krijgen van je formatie. Ik deel ze graag met je in deze blog.

Identificeer talent en potentieel binnen je huidige team

1. Het is belangrijk om goed naar je huidige team te kijken en het aanwezige talent en potentieel te identificeren. Welke teamleden hebben vaardigheden of ervaring die breder kunnen worden ingezet? Zijn er leerkrachten die geïnteresseerd zijn in het geven van andere vakken of die extra verantwoordelijkheden kunnen dragen? Misschien een dag extra willen werken? Door het benutten van de expertise en flexibiliteit binnen je team kun je mogelijk vacatures invullen zonder externe werving.

Betrek ouders

2. De betrokkenheid van ouders kan van onschatbare waarde zijn bij het oplossen van de uitdagingen van een tekort aan leerkrachten. Communiceer open over de situatie en zoek naar mogelijkheden voor betrokkenheid en ondersteuning. Creëer bijvoorbeeld een denktank met ouders om ideeën te verzamelen om goede leerkrachten aan te trekken. Als ouders iets belangrijk vinden is het goed onderwijs voor hun kinderen. Door zo’n denktank benut je hun potentieel en vergroot je hun betrokkenheid. 

Werk samen met andere scholen en instanties

3. In tijden van arbeidstekort kan samenwerking met andere scholen en instanties uitkomst bieden. Verken mogelijkheden voor samenwerking op het gebied van personeel. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat je leerkrachten deelt met andere scholen, of dat je een pool opzet waarin scholen gezamenlijk vervangers kunnen delen. Het delen van middelen en expertise kan zorgen voor een win-win situatie en kan helpen om de formatie rond te krijgen. Spar er eens over met de andere directeuren in het volgende directie overleg. Iedere directeur heeft weer een eigen netwerk en misschien kan hij of zij precies de persoon benaderen die jij nodig hebt. 

Stimuleer zij-instromers en carrièreswitchers

4. Een andere oplossing is natuurlijk het aantrekken van zij-instromers en carrièreswitchers. Er zijn vaak mensen met waardevolle ervaring en vaardigheden in andere sectoren die graag de overstap naar het onderwijs willen maken. Alleen soms denken ze er zelf niet aan of hebben ze geen idee hoe zo’n proces er uit kan zien. Zorg ervoor dat je de mogelijkheid hiertoe duidelijk communiceert op je website, je LinkedIn en misschien wel naar ouders. Mooie bonus: Door het verwelkomen van nieuwe perspectieven en ervaringen kun je de diversiteit en kwaliteit van je team vergroten. .

Betrek het team bij het formatieproces

5. Het betrekken van het team bij het formatieproces vergroot het draagvlak en de betrokkenheid. Organiseer bijvoorbeeld een teamvergadering of individuele gesprekken waarin je de visie, doelstellingen en behoeften van de school bespreekt. Vraag het team om input en suggesties voor het vormgeven van de formatie. Dit helpt niet alleen om waardevolle inzichten te verkrijgen, maar ook om het team zich gehoord en gewaardeerd te laten voelen.

Focus op de duurzame inzetbaarheid

6. Let erop dat niet al je focus gaat naar het rond krijgen van de formatie en het aantrekken van nieuwe mensen. Het behouden van je huidige mensen is namelijk nog veel belangrijker. Zorg dat je weet wat de teamleden belangrijk vinden en waar ze zich in willen ontwikkelen. Het allerbelangrijkste voor duurzame inzetbaarheid? Een fijne teamcultuur met een basis van psychologische veiligheid. Als die er niet (of beperkt) is, zou dat je nummer 1 prioriteit moeten zijn als leider voor volgend schooljaar. 

Hoe je het ook wendt of keert, de formatie blijft ongetwijfeld een uitdaging. Hopelijk helpen deze tips je weer net een beetje op gang en  heb je de formatie snel rond.