De Winnaarsdriehoek: zo keer je de dramadriehoek om

Eerder schreven we over de dramadriehoek, die inzicht geeft in patronen in het team of patronen in jouw leiderschap. Als je de dramadriehoek en de bijbehorende patronen wilt omkeren, kan inzicht in de winnaarsdriehoek daarbij helpen. De winnaarsdriehoek is de positieve tegenhanger van de dramadriehoek.

De Winnaarsdriehoek in een notendop. In deze driehoek spelen ook weer drie cruciale rollen een centrale rol:

• De Kwetsbare Winnaar:
  De kwetsbare winnaar neemt verantwoordelijkheid voor zijn eigen acties en beslissingen, maar is ook bereid om kwetsbaarheid te tonen. Ze erkennen hun fouten en beperkingen, wat een sfeer van openheid en vertrouwen creëert.
  
  Deelt echte gevoelens | Stelt zich kwetsbaar op.
  Accepteert zichzelf
  
  In de dramadriehoek: het slachtoffer
• 
  De Assertieve Winnaar: De Assertieve Winnaar handelt vanuit een volwassen, evenwichtige positie. Ze spreken duidelijk hun behoeften en grenzen uit, zonder anderen te domineren of passief-agressief te zijn.
  
  Kent eigen gevoelens, behoeften en wensen | Is niet oordelend | communiceert vanuit de “ik-boodschap”
  Accepteert andermans kunde en integriteit
  
• In de dramadriehoek: de aanklager
  
  De Behulpzame Winnaar: De Behulpzame Winnaar ondersteunt anderen actief, luistert empathisch en biedt hulp wanneer dat nodig is. Ze dragen bij aan een ondersteunende omgeving.
  
  Helpt indien gevraagd en passend | Hoeft niet nodig gevonden te worden door anderen
  Accepteert andermans cappaciteit om voor zichzelf te denken
  
  In de dramadriehoek is deze persoon de redder 

Hoe het werkt in leiderschap: 

• Kwetsbaarheid in Leiderschap: Als schoolleider is het essentieel om kwetsbaarheid te omarmen. Toon moed door je eigen beperkingen en fouten te erkennen. Kwetsbaarheid creëert een cultuur van openheid, waarin teamleden zich veilig voelen om hun eigen uitdagingen te delen.
  • Praktische toepassing: Organiseer bijeenkomsten waarin je je eigen ervaringen en uitdagingen deelt en anderen aanmoedigt om dit ook te doen. Dit kan de drempel verlagen voor open communicatie.
    
• Assertiviteit in communicatie: Het is belangrijk om assertief te zijn in je communicatie als schoolleider. Dit betekent dat je duidelijk en eerlijk bent over je behoeften, verwachtingen en grenzen. Assertiviteit voorkomt misverstanden en conflicten. Clear is kind. Hoe helderder jij bent in je grenzen en behoefte, hoe meer veiligheid je creëert voor je team. Je bent namelijk voorspelbaar en het team weet waar ze aan toe zijn met jou als leider.
  
  • Praktische toepassing: Verdiep je eens in speelvelden. Schrijf voor jezelf op: waar ben ik wel van? Waar ben ik niet van? Zeker als je samenwerkt met een MT, IB’er of adjunct. Zorg dat er duidelijk op papier staat waarvoor het team bij jou kan aankloppen en waarvoor niet. En houd je eraan. Dat geeft duidelijkheid. 
• 
  Behulpzaamheid in Teaminteracties: Als schoolleider kun je een ondersteunende omgeving creëren door behulpzaam te zijn. Toon empathie en bied hulp wanneer dat nodig is. Een behulpzame houding bevordert samenwerking en teamgeest.
  • Praktische toepassing: Weet hierin je eigen grens. Wees empatisch, toon begrip maar geef ook aan waar jouw hulp stopt. Zodat je de kracht van de behulpzaamheid inzet, maar er niet in doorslaat. 

De Koppeling tussen de Dramadriehoek en de Winnaarsdriehoek

Om de waarde van de Winnaarsdriehoek volledig te begrijpen, is het belangrijk om de koppeling tussen de Dramadriehoek en de Winnaarsdriehoek te zien. De Dramadriehoek beschrijft destructieve interactiepatronen, waarbij drie rollen centraal staan: de Redder, het Slachtoffer en de Aanklager. Deze rollen kunnen leiden tot conflicten en inefficiëntie in schoolgemeenschappen.

• Het slachtoffer in de Dramadriehoek kan evolueren naar de Kwetsbare Winnaar in de Winnaarsdriehoek. In plaats van zich machteloos te voelen, neemt de Kwetsbare Winnaar verantwoordelijkheid voor hun situatie en erkent de eigen beperkingen.
• De Aanklager in de Dramadriehoek kan transformeren in de Assertieve Winnaar in de Winnaarsdriehoek. In plaats van beschuldigingen en kritiek, biedt de Assertieve Winnaar duidelijke communicatie, neemt verantwoordelijkheid en respecteert andermans grenzen.
• De Redder in de Dramadriehoek kan veranderen in de Behulpzame Winnaar in de Winnaarsdriehoek. In plaats van anderen te willen redden (lees: doorslaan in behulpzaamheid), biedt de Behulpzame Winnaar ondersteuning en hulp.
  
  Welke rollen herken jij in je team? Wat kan je doen om van de “dramadriehoek-dynamiek” steeds meer in de “winnaarsdriehoek-dynamiek” te komen met elkaar?